Ο Johannes Agnoli (Γιοχάνες Ανιόλι - 22 Φεβρουαρίου 1925 – 4 Μαίου 2003, Ιταλία) ήταν Ιταλο-Γερμανός πολιτικός επιστήμονας. Είναι ένα από τα ονόματα της μεταπολεμικής πολιτικής επιστήμης, το οποίο χρησιμεύει στην οριοθέτηση ενός πεδίου κριτικής του σύγχρονου πολιτικού συστήματος, από την πλευρά μιας ριζοσπαστικής, χειραφετικής θεωρίας.
Αρχικά μέλος της φασιστικής νεολαίας του Μουσολίνι, πολέμησε στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία. Αιχμαλωτίστηκε από τους Βρετανούς στην Τριέστη και στάλθηκε σε στρατόπεδο αιχμαλώτων στην Αίγυπτο. Μετά την απελευθέρωσή του εγκαταστάθηκε στη Γερμανία όπου σπούδασε πολιτικές επιστήμες και προσέγγισε την αριστερή ανατρεπτική σκέψη, ως «μαθητής» του καθηγητή E. Spranger. Το 1955 πήρε την γερμανική υπηκοότητα και το 1957 έγινε μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος της Γερμανίας (SPD). Διαγράφηκε από το κόμμα αυτό το 1961 ως μέλος της αριστερής αντιπολίτευσης της φοιτητικής συνδικαλιστικής κίνησης (SDS). Το 1972 έγινε καθηγητής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου.
Το 1967 έγραψε το πιο γνωστό βιβλίο του Μετασχηματισμός της Δημοκρατίας, στο οποίο πραγματεύεται τον ολοκληρωτισμό του κράτους, το φασισμό και τις αιτίες γέννεσής του, τον κοινοβουλευτισμό και τα όριά του. Το κεφάλαιο μετασχηματίζει τις μορφές εξουσίας του για να επιβιώνει, ισχυρίζεται ο Ανιόλι. Το βιβλίο έγινε από τα πιο διαδεδομένα και χακτηρίστηκε ως «βίβλος» του κινήματος της εξωκοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης (APO) στη Γερμανία του 1968. Άλλα σημαντικά έργα του είναι η μελέτη Η αστική κοινωνία και το κράτος της καθώς και το έργο Το κράτος του κεφαλαίου.
Εξέδωσε πολλά ακόμα βιβλία και κείμενα, συνταξιοδοτήθηκε ως καθηγητής το 1991 και επέστρεψε στην Ιταλία, όπου και πέθανε το 2003.
