Δείτε μέσα
Χειρόγραφο 1865
  • Υπότιτλος
    Χειρόγραφο Ι για τον 2ο τόμο του Κεφαλαίου
Συγγραφέας
  • Μετάφραση- επιμέλεια: Θανάσης Γκιούρας
    Διόρθωση: Βάσω Μπαχούρου
  • ISBN
    978-618-5156-90-9
  • Στοιχεία έκδοσης
    Σκληρόδετο, 16,2x24 cm
  • Σελίδες
    272
  • Ημερομηνία έκδοσης
Tιμή
€18.00
€20.00
Σύντομη περιγραφή

Για πρώτη φορά στα ελληνικά το Χειρόγραφο Ι ή Χειρόγραφο 1865 του K. Marx για τον 2ο τόμο του Κεφαλαίου

Ökonomische Manuskripte zum 2. Buch des „Kapital“, Manuskript I, 1865

Η δεκαετία του 1860 είναι η περίοδος στη ζωή του Karl Marx στην οποία συντάσσεται το σαφώς μεγαλύτερο τμήμα του ερευνητικού έργου που θα λάβει την ίδια δεκαετία την ονομασία Το κεφάλαιο. Κριτική της πολιτικής οικονομίας. Η λαβυρινθώδης πορεία για την θεμελίωση του κριτικού αυτού εγχειρήματος, όπως και οι μέχρι το 1881 απόπειρες συνέχισής του από τον Marx, έγιναν σαφείς μόλις στα τέλη του 20ού αιώνα, όταν η δημοσίευση όλων των χειρογράφων του Marx από την έκδοση των Απάντων (MEGA: Marx-Engels-Gesamtausgabe), κατέστησε δυνατή την μελέτη της πορείας των ερευνών του.

Η εκτενής μελετητική δουλειά του Marx, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις που συνόδευαν την ενεργό συμμετοχή του στη νεοπαγή Διεθνή Ένωση Εργατών, είχε ως συνέπεια, ότι το πρώτο εξάμηνο του 1865 διέκοψε τη συγγραφή του χειρογράφου για το τρίτο Βιβλίο του Κεφαλαίου και ξεκίνησε τη συγγραφή του χειρογράφου για το δεύτερο Βιβλίο, του πρώτου χειρογράφου που αφορούσε την ανάπτυξη των κατηγοριακών προσδιορισμών της κυκλοφορίας του κεφαλαίου. Το χειρόγραφο αυτό, γνωστό στην έρευνα ως Χειρόγραφο 1865 (ή Χειρόγραφο I), περιέχει τρία κεφάλαια – μια δομή την οποία ο Marx διατήρησε και στα ακόλουθα χειρόγραφα του δεύτερου Βιβλίου – τα οποία πραγματεύονται διαδοχικά την κυκλοφορία του κεφαλαίου, την περιστροφή του κεφαλαίου και την αναπαραγωγή του κεφαλαίου· το τρίτο κεφάλαιο δεν συντάχθηκε, καθώς ο Marx επέστρεψε στη σύνταξη του χειρογράφου για το τρίτο Βιβλίο, την οποία θα σταματήσει τον Δεκέμβριο του 1865. Και τα δύο χειρόγραφα επρόκειτο να μείνουν ημιτελή.

Tο δεύτερο Βιβλίο του Κεφαλαίου αφορά την κυκλοφορία του κεφαλαίου, και το Χειρόγραφο 1865 είναι το πρώτο χειρόγραφο που ασχολείται αποκλειστικά με τη θεμελίωση και κριτική των κατηγοριών της κυκλοφορίας. Η πρώτη σχετικά εκτεταμένη παρουσίαση της προβληματικής της κυκλοφορίας γίνεται από τον Marx στο τετράδιο IV του Χειρογράφου 1857-1858, γνωστού ως Grundrisse. Εκεί ο Marx, στο εκτεταμένο κεφάλαιο για το κεφάλαιο, κάνει λόγο για τη διαδικασία κυκλοφορίας του κεφαλαίου, η οποία περιλαμβάνει κατηγοριακά την αναπαραγωγή και τη συσσώρευση του κεφαλαίου. Με τις αναπτύξεις αυτές του Marx γίνεται σαφέστερη η εννοιολογική δυναμική της κριτικής της πολιτικής οικονομίας, χωρίς να περιορίζεται πλέον στις ‘κατ’ αρχήν’ αναπτύξεις της περιβόητης Εισαγωγής του 1857. Ο Engels, για διάφορους λόγους, δεν συμπεριέλαβε το Χειρόγραφο Ι στη σύνθεση του δεύτερου τόμου του Κεφαλαίου μετά τον θάνατο του Marx. Παραμένει αδημοσίευτο ακόμα και στην Αγγλική γλώσσα.

Μέσα από την ανάγνωση του Χειρογράφου 1865 ο αναγνώστης και η αναγνώστρια έρχονται σε επαφή με τον Marx ‘εν ώρα εργασίας’, κάτι που μπορεί να αποδειχτεί, το λιγότερο, χρήσιμο ακόμη και για γνώστες του "επίσημου" και γνωστού δεύτερου τόμου του Κεφαλαίου. Η παρούσα μετάφραση αυτοκατανοείται ως συνδρομή σε μια τέτοια δυναμική ανάγνωση.

Η δημοσίευση του Χειρογράφου 1865 σε μια επιμελημένη ιστορική-κριτική έκδοση από τις εκδόσεις ΚΨΜ θα ήταν αδύνατη χωρίς την προηγούμενη εργασία των MEGA (Marx Engels gesamtausgabe, έκδοση των Απάντων Μαρξ και Ένγκελς), καθώς περιέχει ένα κείμενο του Marx εντελώς άγνωστο στο ελληνικό κοινό, αλλά ακόμα και στο αγγλόφωνο κοινό (εάν αυτό αποτελεί κάποιο επιπλέον κριτήριο). Την μετάφραση και την επιστημονική θεώρηση/επιμέλεια του έργου πραγματοποίησε ο καθηγητής Θανάσης Γκιούρας, μεταφραστής και επιμελητής μεταξύ άλλων και της νέας έκδοσης του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου (εκδ. ΚΨΜ, Αθήνα 2016) και της σειράς ανθολογιών από τις δεκαετίες 1840 και 1850.

Το Χειρόγραφο Ι, που δημοσιεύεται πλήρες στον τόμο, περιλαμβάνεται στον τόμο ΙΙ/4.1. των MEGA.

Καρλ Μαρξ

Ο Καρλ Μαρξ (Karl Marx,1818-1883) γεννήθηκε στην πόλη Τρίερ της Γερμανίας (της τότε Πρωσικής Ρηνανίας). Υπήρξε φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος και οικονομολόγος, εισηγητής του επιστημονικού σοσιαλισμού και του κομουνισμού.

Σπούδασε νομικά (Βόννη) και φιλοσοφία (Βερολίνο). Το 1843 παντρεύτηκε την Τζένη φον Βέστφαλεν με την οποία θα αποκτήσει συνολικά επτά παιδιά, από τα οποία μόνο τα τρία θα φθάσουν ως την ενηλικίωση. Τον ίδιο χρόνο (1843) εγκαταστάθηκε στο Παρίσι διωκόμενος από το Πρωσικό καθεστώς. Το 1845 απελάθηκε από τις Γαλλικές αρχές και εγκαταστάθηκε στις Βρυξέλλες, ενώ τον Αύγουστο του 1849 εξορίστηκε στο Λονδίνο, στο οποίο έζησε έως το τέλος της ζωής του.

Όπλισε την εργατική τάξη με δύο σπουδαία θεωρητικά κείμενα για τους αγώνες της, το «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος» και «Το Κεφάλαιο», το μείζον μαρξικό έργο. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους και επιδραστικότερους διανοητές στην ιστορία της ανθρωπότητας. Συνεργάστηκε στενά με τον Φρίντριχ Ένγκελς (Friedrich Engels) και συνέγραψαν μαζί πολλά κείμενα και έργα.

Άλλα βασικά έργα του Κ. Μαρξ είναι: "Κριτική του Προγράμματος της Γκότα", "Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία", "Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη", "Οικονομικο-φιλοσοφικά (γνωστά και ως Παρισινά) χειρόγραφα",  "Η Αθλιότητα της φιλοσοφίας",  "Grundrisse - Βασικές γραμμές της Κριτικής της Πολιτικής Οικονομίας",  "Για την κριτική της πολιτικής οικονομίας", "Αξία, τιμή και κέρδος", κ.α.

Δεκάδες είναι οι επιστολές και εκατοντάδες τα χειρόγραφα και οι σημειώσεις του πάνω σε οικονομικά, φιλοσοφικά και πολιτικά ζητήματα, έργα και κείμενα κριτικής διαφώτισης και ανάλυσης μιας ολόκληρης ιστορικής εποχής.

Ο Κ. Μαρξ συνεργάστηκε με πολλά έντυπα και εφημερίδες της εποχής του. Συμμετείχε στη σύνταξη της Νέας Εφημερίδας του Ρήνου, στην οποία συνέγραψε πολλά και σημαντικά άρθρα. Συνεργάστηκε επίσης με τις εφημερίδες Γερμανο-Γαλλική Επετηρίδα και Εμπρός!, και ήταν ανταποκριτής της αμερικάνικης εφημερίδας New York Daily Tribune και της Βρετανικής The people's Paper.

Ήταν από τους ιδρυτές της Α΄ Διεθνούς Ένωσης Εργατών και του κομμουνιστικού κόμματος στη Γερμανία. Το έργο του είναι το θεμέλιο για την κατανόηση και τη σύγχρονη κριτική του «ειδικά κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής». Η ενότητα των απόψεων και επεξεργασιών του, στο σύνολο τους μας δίνουν το σύγχρονο υλισμό, το σύγχρονο επιστημονικό σοσιαλισμό, τη θεμελίωση της πάλης των τάξεων ως κινητήρια δύναμη της εξέλιξης των κοινωνιών.

Ο Καρλ Μαρξ πέθανε στο Λονδίνο (εξόριστος) το 1883.